Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΙΠΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ
Είναι γεγονός ότι η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και ιδιαίτερα της αιολικής στη χώρα μας, έχει περάσει από μια αρχική περίοδο αποδοχής σε μια φάση επιφυλακτικότητας ή και αντίδρασης από τις τοπικές κοινωνίες. Ως αιτίες μπορεί να θεωρηθούν ανεπάρκειες ή και αστοχίες του υπάρχοντος χωροταξικού για τις ΑΠΕ, αλλά και ελαττώματα των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που μπορεί να συμβάλουν σε δημιουργία αρνητικής εικόνας των ΑΠΕ στο κοινό. Ευθύνη της Πολιτείας είναι η αναθεώρηση του χωροταξικού, με βάση ευρύ επιστημονικό και κοινωνικό διάλογο, και τη συσσωρευμένη πλέον εμπειρία.
Η Οικολογική Κίνηση Πάτρας με αίσθημα ευθύνης αλλά και την ανεξαρτησία της γνώμης της που την χαρακτηρίζουν στην 34χρονη διαδρομή της, παρεμβαίνει στο δημόσιο διάλογο κάνοντας κατ’ αρχήν μερικές γενικές επισημάνσεις:
– Ο κεντρικός στόχος που έχει θέσει η διεθνής επιστημονική κοινότητα για περιορισμό της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας σε 1,5 βαθμό (σε σχέση με την αρχή της βιομηχανικής περιόδου) είναι ΖΩΤΙΚΗΣ σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και τη βιωσιμότητα του πλανήτη. Για την υλοποίηση αυτού του στόχου, στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει δεσμευτική απόφαση για μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 40% μέχρι το 2030 (σε σχέση με το 1990)
– Πέρα από την ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας με την Ευρώπη να έχει βάλει στόχο 15% μέχρι το 2030, είναι προφανές ότι πρέπει να αλλάξει το σημερινό ενεργειακό μείγμα. Με δεδομένη την επικινδυνότητα της πυρηνικής ενέργειας και το πειραματικό στάδιο άλλων εναλλακτικών πηγών (σύντηξη κλπ ), οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) προβάλλουν σαν κύριο συστατικό ενός νέου μείγματος με μηδενικούς (ή ενεργειακά ουδέτερους) ρύπους
– Το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ στην Τελική Ενεργειακή Κατανάλωση (ΤΚΕ) στη χώρα μας είναι 18% (EUROSTAT 2018) κοντά στη μέση τιμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την αιολική ενέργεια να έχει στην Ελλάδα μερίδιο περίπου 3%
– Έπειτα από την επιτυχία του παλιότερου ευρωπαϊκού στόχου 20-20 (ποσοστό 20% ενέργειας από ΑΠΕ μέχρι το 2020) ο αναγκαίος στόχος για την επόμενη δεκαετία μπαίνει στο 40% συμμετοχή των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση. Αυτό μεταφράζεται για τη χώρα μας σε υπερδιπλασιασμό των σημερινών ποσοστών.
– η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από ποικιλία οικοσυστημάτων γεωγραφικά απομονωμένων μεταξύ τους που παρουσιάζουν πλούσια μοναδική σπάνια βιοποικιλότητα με παγκόσμια αξία. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι όποιες παρεμβάσεις και εγκαταστάσεις ΑΠΕ να μην προκαλούν σοβαρές περιβαλλοντικές βλάβες ιδιαίτερα όταν πρόκειται για την άγρια πανίδα, όπου εκεί συνήθως είναι μη αναστρέψιμες.
Τελική μας θέση μας είναι ότι η ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στη χώρα μας, πρέπει να γίνει με όρους βιωσιμότητας και κοινωνικής αποδοχής. Απαιτείται νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ με γνώμονα την επίτευξη των στόχων, την ισομερή ανάπτυξη των επι μέρους πηγών, την ορθολογική τους χωροθέτηση-λειτουργία, παράλληλα με την προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
Είναι σημαντικό επίσης να δοθούν περισσότερα κίνητρα σε φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, μικρής (οικιακής) ή μεγαλύτερης κλίμακας, οι οποίες είναι περισσότερο συμβατές με τις πεδινές εκτάσεις και προσαρμόζονται καλύτερα στις απαιτήσεις των οικοσυστημάτων της Νότιας και νησιωτικής Ελλάδας,
Για τα αιολικά πάρκα προτείνουμε:
- Την εκπόνηση περιφερειακών χωροταξικών σχεδιασμών που να περιλαμβάνουν και πεδινές ή θαλάσσιες περιοχές ώστε να μετριαστεί η «πίεση» που δέχονται τα ορεινά οικοσυστήματα.
- Τη μη χωροθέτηση αιολικών σταθμών σε περιοχές NATURA
- Σε κάθε περίπτωση η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε προστατευόμενες περιοχές να γίνεται με αυστηρή τήρηση του πλαισίου προστασίας τους και με τη σύμφωνη γνώμη των φορέων διαχείρισης.
- Να λαμβάνεται ειδική μέριμνα για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος (οδικές προσβάσεις) μετά την τοποθέτησή τους, καθώς και υποχρέωση του επενδυτή να τις απομακρύνει μετά τη λήξη της λειτουργίας τους
- Οι απαιτούμενες Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων (Μ.Π.Ε) να εκπονούνται με ουσιαστικό έλεγχο σε ότι αφορά τη φερεγγυότητα τους και με ουσιαστική εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών σε όλες τις φάσεις των έργων (χωροθέτηση- κατασκευή- λειτουργία)
Βασικό στοιχείο πρέπει να είναι η «φέρουσα ικανότητα» και ο ορθολογικός καταμερισμός ανά περιοχή για το σύνολο των ΑΠΕ. Για το λόγο αυτό πρέπει να χρηματοδοτούνται ανεξάρτητες μελέτες σε επίπεδο Περιφέρειας που θα εξετάζουν τις σωρευτικές επιπτώσεις στα οικοσυστήματα από τις ΑΠΕ, με τα πορίσματά τους να έχουν βαρύνουσα σημασία.
Σημαντικό ρόλο πρέπει επίσης να έχουν και οι ειδικότερες μελέτες- προτάσεις φορέων (πχ Ορνιθολογική Εταιρεία) για την προστασία συγκεκριμένων πληθυσμών Άγριας Ζωής όπως για παράδειγμα Ζώνες Αποκλεισμού γύρω από φωλιές ευαίσθητων ειδών κλπ.
Ολοκληρώνοντας αυτή μας την τοποθέτηση να τονίσουμε ότι δεν μας βρίσκουν σύμφωνους αφοριστικές τοποθετήσεις και «κινήματα» κατά των ανεμογεννητριών, γιατί βρίσκονται στην ουσία τους απέναντι στις ανάγκες των καιρών.
Η σημαντική ανάπτυξη των ΑΠΕ με όρους βιωσιμότητας, είναι μονόδρομος για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και της επιβίωσης μας. Οι όποιοι περιορισμοί απαιτούνται, πρέπει να συνδυάζονται με την επίτευξη των στόχων που απαιτούν την περαιτέρω ανάπτυξη τους στην ελληνική επικράτεια.
Το Κλίμα και η Ζωή δεν μπορούν να περιμένουν!