60.000 τ.χλμ. θαλάσσιας περιοχής παραχωρούνται σε εταιρείες για έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου, με συνέπειες σε περιβάλλον, κοινωνία και οικονομία.
Το WWF Ελλάς ξεκινά εκστρατεία ενάντια στη νέα μεγαλύτερη απειλή για τις ελληνικές θάλασσες και καλεί τους πολίτες να πάρουν θέση γύρω από ένα θέμα, που αφορά το μέλλον μας. Το WWF εκφράζει την έντονη αντίθεσή του γύρω από το θέμα της παραχώρησης θαλάσσιων και χερσαίων οικοπέδων σε πετρελαϊκές εταιρείες για την έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου (υδρογονανθράκων) στη χώρα μας.
Με δεδομένο το κενό ουσιαστικής ενημέρωσης των πολιτών και το έλλειμμα διαφάνειας γύρω από ένα τόσο επικίνδυνο εγχείρημα για το φυσικό περιβάλλον, τις τοπικές κοινότητες και την οικονομία της Ελλάδας, το WWF ξεκινά νέα εκστρατεία ενάντια σε κάθε σχέδιο εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου στη χώρα μας, με στόχο να ρίξει φως στα σχέδια κυβέρνησης και πετρελαϊκών, να διαψεύσει τους μύθους περί οικονομικής ανάπτυξης και εν τέλει να κινητοποιήσει τους πολίτες, ώστε να υπερασπιστούν όσα διακυβεύονται: ζωντανές θάλασσες και δάση, υγιείς τοπικές κοινωνίες, δίκαιη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Σε πρώτη φάση, καλεί τους πολίτες να επισκεφθούν την ειδική ιστοσελίδα (support.wwf.gr/action/say-no-to-oil), να ενημερωθούν γύρω από το θέμα, να κατανοήσουν τους λόγους, για τους οποίους οι εργασίες έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου δεν μπορούν να συμβαδίσουν με την αειφορία και να αναλάβουν δράση ενάντια στη νέα μεγαλύτερη απειλή, που αντιμετωπίζουν οι θάλασσες και το φυσικό περιβάλλον της χώρας μας.
Πέραν των περίπου 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στην Ήπειρο και τη Β.Δ. Πελοπόννησο, που έχουν δοθεί για εργασίες, έως σήμερα, μία θαλάσσια περιοχή σχεδόν 60.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων έχει χωριστεί σε 9 οικόπεδα και έχει ήδη παραχωρηθεί σε πετρελαϊκές εταιρείες για έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου. Μάλιστα, επιπρόσθετα θαλάσσια οικόπεδα αναμένεται να παραχωρηθούν στο άμεσο μέλλον.
Η θαλάσσια αυτή περιοχή, που ισοδυναμεί με το 30% της ηπειρωτικής Ελλάδας, καλύπτει σχεδόν το σύνολο του Ιονίου Πελάγους και φτάνει ως τα δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, περιλαμβάνοντας επομένως και την Ελληνική Τάφρο, που χαρακτηρίζεται από πολύ μεγάλα βάθη σε πολύ μικρή απόσταση από την ακτή. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ελληνική Τάφρο, και συγκεκριμένα δυτικά – νοτιοδυτικά της Πύλου, εντοπίζεται το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου, που ξεπερνά τα 5.100 μέτρα.
Η Ελληνική Τάφρος αποτελεί σπίτι για δεκάδες παγκοσμίως σπάνια είδη, που βρίσκονται υπό καθεστώς προστασίας, όπως είναι οι φάλαινες (πτεροφάλαινες), τα κητώδη (φυσητήρες, ζιφιοί), τα δελφίνια (ρινοδέλφινα, σταχτοδέλφινα, ζωνοδέλφινα), οι θαλάσσιες χελώνες και οι μεσογειακές φώκιες. Οποιαδήποτε ερευνητική ή εξορυκτική δραστηριότητα στην ανοιχτή θάλασσα και σε βάθη χιλιάδων μέτρων απειλεί όχι μόνο αυτά τα μοναδικά είδη που ζουν στην περιοχή, αλλά και τις παράκτιες κοινότητες, την εθνική οικονομία και, κατ’ επέκταση, το μέλλον της χώρας μας.
Επιπλέον, ο κίνδυνος ρύπανσης από μία πετρελαιοκηλίδα είναι ιδιαίτερα μεγάλος, όταν οι εργασίες έρευνας και εξόρυξης πραγματοποιούνται σε μεγάλα βάθη και κάτι τέτοιο θα είχε καταστροφικές και μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις.
Με το ρίσκο ενός ατυχήματος να είναι άγνωστο, οι εργασίες έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου απειλούν και τον τουρισμό, ιδιαίτερα στην περίπτωση που οι περιοχές, στις οποίες προγραμματίζονται τέτοιου είδους εργασίες, βασίζονται οικονομικά κυρίως στην τουριστική δραστηριότητα. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΣΕΤΕ για το 2017, για τις περιοχές των νησιών του Ιονίου, της Δυτικής Ελλάδας και της Κρήτης οι επισκέψεις άγγιξαν τις 8,5 εκατ., ενώ οι εισπράξεις από τον τουρισμό ξεπέρασαν τα 5 δις €. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, το 14% του πληθυσμού (72.800 πολίτες) των συγκεκριμένων περιοχών απασχολείται επαγγελματικά στην αγορά τουρισμού.
Ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος Θαλασσίου Προγράμματος στο WWF Ελλάς, δηλώνει:
«Σε μία χώρα, το μέλλον της οποίας εξαρτάται από την καλή κατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και των θαλασσών της, η πιθανότητα εξόρυξης πετρελαίου δίπλα στις μαγευτικές ακτές του Ιονίου, της Δυτικής Ελλάδας και της Κρήτης θα έπρεπε να θεωρείται αδιανόητη. Ποτέ στην ιστορία της η χώρα μας δεν είχε διακινδυνεύσει τόσα πολλά, για να κερδίσει τόσα λίγα. Στην εθνική προσπάθεια εξόδου από την κρίση, η προστασία των θαλασσών μας οφείλει να είναι αδιαπραγμάτευτος όρος, και δεν αξίζει να γίνει θυσία στον βωμό της φθηνής ανάπτυξης υπέρ του πρόσκαιρου κέρδους της πετρελαϊκής βιομηχανίας».
Το WWF Ελλάς καλεί την ελληνική κυβέρνηση να θέσει σε πρώτη προτεραιότητα την προστασία του περιβάλλοντος και να εγκαταλείψει οριστικά το πρόγραμμα εξόρυξης υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Παράλληλα, καλεί όλους τους πολίτες να ενημερωθούν για το θέμα και να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το WWF, διεκδικώντας θάλασσες ζωντανές, χωρίς εξορύξεις.
Η μεγαλύτερη πηγή πλούτου της χώρας σε κίνδυνο
90 προστατευόμενες περιοχές με παγκοσμίως σπάνια είδη απειλούνται άμεσα από τις σεισμικές έρευνες και την εξόρυξη πετρελαίου σε Ιόνιο και Κρήτη
Συνολικά 90 προστατευόμενες περιοχές (4 εθνικά πάρκα, 2 εθνικοί δρυμοί, 21 καταφύγια άγριας ζωής και 63 περιοχές του δικτύου Natura) γειτνιάζουν με τα οικόπεδα, που έχουν παραχωρηθεί από την κυβέρνηση σε πετρελαϊκές επιχειρήσεις για έρευνα και εξόρυξη πετρελαίου και φυσικού αερίου σε Ιόνιο και Κρήτη.
Ο εκκωφαντικός θόρυβος από τις σεισμικές έρευνες, η αύξηση των διελεύσεων πλοίων κατά τη διαδικασία της εξόρυξης, καθώς και η ρύπανση (είτε επιχειρησιακή, είτε ρύπανση που προκαλείται από ατύχημα) δεν γνωρίζει σύνορα, ιδιαίτερα όταν οι εργασίες αυτές υλοποιούνται μέσα στη θάλασσα.
Συνεπώς, το πρόγραμμα έρευνας και εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου, που έχει σχεδιαστεί για να υλοποιηθεί στη χώρα μας, απειλεί μια τεράστιας έκτασης θαλάσσια περιοχή (περίπου 60.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων), που καλύπτει σχεδόν το σύνολο του Ιονίου Πελάγους και της Κρήτης και η οποία φιλοξενεί παγκοσμίως σπάνια είδη, θέτοντας παράλληλα, σε άμεσο κίνδυνο τις παράκτιες κοινότητες και την τουριστική οικονομία.
Μάλιστα, η “ζώνη ασφαλείας” πλάτους μόλις 1χλμ., που διατηρείται, βάσει της υπουργικής απόφασης έγκρισης της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), γύρω από τις περιοχές του δικτύου Natura 2000, που βρίσκονται εντός ή κοντά στις παραχωρημένες εκτάσεις του Ιονίου, δεν έχει κανένα νόημα, καθώς δεν διασφαλίζει την ουσιαστική προστασία σημαντικών περιοχών και οικοτόπων από τις επιβλαβείς εργασίες έρευνας και εξορύξεων.
«Η ελληνική κυβέρνηση με το ένα χέρι θεσμοθετεί προστατευόμενες περιοχές και με το άλλο τις παραχωρεί σε πετρελαϊκές εταιρείες για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων. Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ διαρρηγνύει τα ιμάτιά της για το αντίθετο, αλλά η αλήθεια είναι ότι η περιβαλλοντική νομοθεσία, που έχει διαμορφώσει, είναι διάτρητη από ρυθμίσεις, που ευνοούν τη βιομηχανία πετρελαίου και της επιτρέπουν να δράσει ανενόχλητη εις βάρος της περιβαλλοντικής ασφάλειας και, συνεπώς, της κοινωνίας μας. Δεν υπάρχει μέση λύση, όταν μιλάμε για θάλασσες και εξορύξεις υδρογονανθράκων: πρέπει να επιλέξουμε ανάμεσα σε γαλάζιο και μαύρο», τόνισε ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος θαλάσσιου προγράμματος του WWF Ελλάς.
Γιατί οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές είναι αναγκαίο να… προστατεύονται
Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές (ΘΠΠ), εκτός από τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, παρέχουν σημαντικά επιπλέον οφέλη, ενισχύοντας την τοπική οικονομία και κοινωνία. Αποτελούν μέρος του φυσικού κεφαλαίου, το οποίο αποτελεί τη βάση για τη συνολική ανάπτυξη της χώρας. Αυτή η σύνδεση θάλασσας και ανάπτυξης είναι φανερή στην Ελλάδα, καθώς ο πλούτος της θάλασσας υποστηρίζει την κοινωνία και την οικονομία με τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρει σε τομείς, όπως ο τουρισμός, η αλιεία και η ναυτιλία. Συνοπτικά, οι ΘΠΠ παρέχουν καταφύγιο και προστασία σε απειλούμενα θαλάσσια είδη και σημαντικούς οικοτόπους, αυξάνουν την ανθεκτικότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, συμβάλλουν στην ανάκαμψη των ιχθυαποθεμάτων και ως εκ τούτου, παρέχουν τη δυνατότητα αναπτυξιακών δραστηριοτήτων στην τοπική κοινωνία, δημιουργώντας σημαντικά μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη και σε εθνικό επίπεδο.
Η μοναδική ζωή που κολυμπά εκεί όπου σχεδιάζονται οι εξορύξεις
Στις ελληνικές θάλασσες και τις ΘΠΠ, που απειλούνται από τις σεισμικές έρευνες και τις εξορύξεις, απαντώνται ορισμένα από τα πλέον σπάνια και απειλούμενα, εμβληματικά είδη της Μεσογείου (ενδεικτικά αναφέρονται οι πτεροφάλαινες, φυσητήρες, ζιφιοί, δελφίνια, θαλάσσιες χελώνες, μεσογειακές φώκιες), που δεν συμβάλλουν μόνο στην ισορροπία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, αλλά διασφαλίζουν την ανάπτυξη τόσο σε τοπικό-παράκτιο, όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Η περίπτωση του Κόλπου του Λαγανά και του Κυπαρισσιακού Κόλπου, όπου καταγράφεται το 70% – 80% των παραλιών ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οι δύο αυτές περιοχές βρίσκονται σε απόσταση μόλις λίγων χιλιομέτρων από τρία οικόπεδα, που έχουν παραχωρηθεί για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων.
Επιπλέον, συνολικά η περιοχή, που έχει παραχωρηθεί για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων, αποτελεί μεγάλο τμήμα της Ελληνικής Τάφρου. Η Ελληνική Τάφρος είναι η μόνη στη Μεσόγειο «Περιοχή Ειδικής Σημασίας» για τους φυσητήρες, όπως έχει οριστεί από τη Διεθνή Συμφωνία για τη Διατήρηση των Κητωδών της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Συγκείμενης Ζώνης του Ατλαντικού (ACCOBAMS). Ο μεσογειακός πληθυσμός φυσητήρα, ένα σημαντικό τμήμα του οποίου συναντάται μόνιμα στην Ελληνική Τάφρο, έχει χαρακτηριστεί ως «κινδυνεύων» από την IUCN (International Union for Conservation of Nature) και προστατεύεται ως είδος «κοινοτικού ενδιαφέροντος που απαιτεί αυστηρή προστασία», σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ. Συμπληρωματικά, η Ελληνική Τάφρος αποτελεί έναν από τους πέντε σημαντικότερους βιοτόπους στη Μεσόγειο για τον ζιφιό (Ziphius cavirostris), είδος ιδιαίτερα ευάλωτο σε ανθρωπογενή ήχο, θα έπρεπε επομένως να αποτελεί προτεραιότητα για τη διατήρηση του φυσικού πλούτου της χώρας.
Λαμβάνοντας υπόψη τα μοναδικά θαλάσσια είδη που συναντώνται στα «οικόπεδα», που η κυβέρνηση έχει παραχωρήσει στις πετρελαϊκές εταιρείες, και τον άμεσο κίνδυνο να εξαφανιστούν από τις ελληνικές θάλασσες, το WWF Ελλάς καλεί την ελληνική κυβέρνηση να εγκαταλείψει οριστικά το πρόγραμμα εξόρυξης υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Παράλληλα, καλεί όλους τους πολίτες να ενημερωθούν για το θέμα και να ενώσουν τις δυνάμεις τους με το WWF, διεκδικώντας θάλασσες ζωντανές, χωρίς εξορύξεις στην ιστοσελίδα https://support.wwf.gr/action/say-no-to-oil.
ΠΗΓΗ: http://www.wwf.gr
Επιμέλεια: Θωμάς Κουτρούμπας