Θα προσπαθήσω να μιλήσω γι’ αυτό το αντί της παγκοσμιοποίησης που δεν είναι τόσο αντί όσο λέγεται αλλά είναι μια θετική πρόταση κατά την γνώμη μου. Μετά το 89’ είχαν βγει διάφορες  Κασσάνδρες και μιλούσαν περί  του τέλους της ιστορίας. Τα τελευταία εφτά (7) χρόνια έχουμε μια αντιπρόταση ότι αυτό δεν έχει τελειώσει. Το κίνημα κατά της παγκοσμιοποίησης είναι  το πιο νεανικό και δυναμικό εγχείρημα, είναι αυτό που κατάφερε να επιβληθεί ως η αντίπαλη υπερδύναμη απέναντι στην Αμερική. Νομίζω ότι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό  είναι ότι καταφέρνει να ξαναφέρει στην επικαιρότητα την έννοια του συλλογικού.

Ο απλός άνθρωπος αντιλαμβάνεται σήμερα, πως έχει τον  εχθρό μπροστά του, και πρέπει αυτός προσωπικά να λύσει το πρόβλημα. Αυτή η λογική είναι άκρως αδιέξοδη. Το ξέρουμε πάρα πολύ καλά πως μόνοι μας δεν θα μπορέσουμε να βρούμε τη δουλειά που θέλουμε δεν θα μπορέσουμε να έχουμε τη ζωή ή τη διασκέδαση  που θέλουμε.

Αν έμαθα τι φέρνει ένα κίνημα σήμερα, είναι πως ξαναφέρνει στην επικαιρότητα την έννοια του ότι δεν είμαι μόνος μου, έχω τα ίδια προβλήματα με τον δίπλα μου και αν καταφέρουμε να συνεννοηθούμε, όσο δύσκολη είναι η επικοινωνία σήμερα, μπορεί να καταφέρουμε πολύ περισσότερα.

Πως ξεκίνησε αυτό το πράγμα, πως συνεχίστηκε και που βρισκόμαστε σήμερα.

Ο πρώτος παγκόσμιος σταθμός ήταν το Σιατλ. Αυτό βέβαια δεν προέκυψε κατά τη γνώμη μου ξαφνικά. Υπήρχαν κινήσεις αντίστοιχου κλίματος όλη την προηγούμενη περίοδο, τόσο στην Ευρώπη όσο και σε άλλες γωνιές του πλανήτη όπως στο Μεξικό, με τους Ζαπατίστας οι οποίοι κατάφεραν να επαναδιαπραγματευθούν αυτό που ακούγεται πολύ συχνά στην αίθουσα «το σκέπτομαι παγκόσμια δρώ προσωπικά».

Κατάφεραν  να μιλήσουν για τον φιλελευθερισμό για την ανάγκη της άμυνας απέναντι σε αυτό που ονομάζεται αγορά, και να εμπνεύσουν παρά πολύ κόσμο, και για πρώτη φορά να είναι ένα κίνημα ιθαγενών που δεν έρχεται για να διεκδικήσει την κρατική εξουσία, το μόνο που ζητά είναι τα δικαιώματα των ιθαγενών. Δεν έρχεται να πάρει το κράτος, να κάνει επανάσταση. Είναι ανατρεπτικά αυτά που λέει, αλλά δεν διεκδικεί με τα όπλα ή με οποιονδήποτε τρόπο την εξουσία στο Μεξικό ή την αυτονόμηση του κράτους, αλλά διεκδικεί μόνο τα δικαιώματά του.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΟΡΟΥΜ

Περνάμε από το Σιατλ και φτάνουμε στο πρώτο παγκόσμιο κοινωνικό φόρουμ. Γενάρης 2001, η πρώτη προσπάθεια απάντησης οργανωμένα απέναντι στη σύνοδο των οικονομικά ισχυρών, μια σύνοδος των από κάτω, μια σύνοδος των αποκλεισμένων, μια σύνοδος αυτών που τουλάχιστον αντιλαμβάνονται τον αποκλεισμό.

Δεν προτάσσει ένα καινούριο στρατηγικό σχέδιο για την ανθρωπότητα, δεν καλεί τον κόσμο να έρθει μαζί του για να φτιάξουν τον επίγειο παράδεισο, λέει απλά ότι εμείς που μαζευτήκαμε εδώ, όπως και πάρα πολλοί άλλοι στον κόσμο, διαφωνούμε με αυτό που συμβαίνει σήμερα, δεν μας αρέσει και το τελικό του σύνθημα είναι ότι δεν μπορεί, ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός.

Δεν μπορεί να δεχόμαστε ότι όλοι εμείς θα συνεχίσουμε να ζούμε χωρίς να αντιδρούμε, με όποιο τρόπο ο καθένας μπορεί. Είτε είναι οικολόγος, είτε είναι φεμινίστρια είτε είναι αριστερός, είτε είναι θεολόγος απελευθέρωσης. δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σε αυτή τη «δικτατορία των αγορών» αλλά πρέπει να διεκδικήσουμε έναν άλλο κόσμο. Αυτός ο κόσμος είναι εφικτός, δεν μπορεί να μην είναι.

Η ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΒΑΣ

Λίγους μήνες μετά η σύνοδος της Γένοβας. Κεντρικό σύνθημα στην Γένοβα πάλι ένα όχι συνηθισμένο πολιτικό σύνθημα. Το κεντρικό σύνθημα δεν ήταν ελάτε να ανατρέψουμε τον Καπιταλισμό, δεν ήτανε ο ιμπεριαλισμός πρέπει να καταστραφεί, δεν ήταν η αριστερά να πάρει τα όπλα. Ήταν είσαστε οχτώ  και είμαστε έξι δις

 Έρχεται λοιπόν  η Γένοβα και γίνεται ίσως η πιο δυναμική διαδήλωση που έχει γίνει τα τελευταία χρόνια που αποτελεί σταθμό και αναφορά, με αυτό το απλό που απονομιμοποιεί την εξουσία από κάποιους οχτώ (8) που μπορούν να ορίζουν τις τύχες όλου του πλανήτη.

Με αυτές τις διαδικασίες προχωράνε, και φτιάχνουν τα πρώτα του φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά τα οποία είναι ενάντια στην φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση.

Το πρώτο είναι η δημιουργία όρων, φόρουμ, χώρου συζήτησης, ανταλλαγής απόψεων και  εμπειριών.  Μια προσπάθεια σχεδιασμού κοινής καμπάνιας ανθρώπων που προέρχονται από πολύ διαφορετικά ρεύματα Η σύνδεση παραδοσιακών και νέων κοινωνικών κινημάτων, είναι μια πολύ δύσκολη σχέση. Πώς ο συνδικαλιστής θα βρεθεί δίπλα, δίπλα με την φεμινίστρια  τον οικολόγο τον ομοφυλόφιλο και το φοιτητή και θα συζητήσουν όλοι αυτοί μαζί, τι κοινό πρέπει να κάνουν. Μια πολύ δύσκολη σχέση που τους φέρνει όμως κοντά. Να φωνάζουν μαθητές, στη Γένοβα  ότι ο πόλεμος δεν είναι εικόνα στις ειδήσεις στο δρόμο γεννιούνται συνειδήσεις.

Αυτό το κίνημα χωρίς να σου ζητάει έλα μαζί μου στο τάδε πολεμικό σχέδιο, βάζει τον κόσμο, τον οριοθετεί ότι εγώ είμαι με αυτούς και όχι με τους άλλους. Γιατί εγώ είμαι όχι με τις διακρίσεις, όχι με το κέρδος, όχι με την φτώχεια.  Είμαι με έναν καλύτερο κόσμο, που θα ‘μαστε όλοι καλύτεροι άνθρωποι, που θα ‘μαστε όλοι πιο δίκαιοι.

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΚΑΙ ΤΡΙΤΟ ΦΟΡΟΥΜ

            Προχωράνε οι διαδικασίες από το Λονδίνο, στο Παρίσι το δεύτερο και το τρίτο κοινωνικό φόρουμ, και το κίνημα αυτό μπαίνει σε μια νέα φάση μετάβασης. Μια μεγάλη γκάμα ανθρώπων και φορέων από οικολόγους μέχρι φεμινίστριες από θεωρητικά ιδρύματα μέχρι φοιτητές, να φτιάχνουν κοινές επιτροπές για ένα πια καθαρά πολιτικό θέμα όπως είναι το ΝΑΙ ή ΟΧΙ στο Ευρωσύνταγμα.Έτσι προέκυψε το γαλλικό ΟΧΙ στο δημοψήφισμα.

Δημιουργείται αυτό που εμείς ονομάζουμε εργαστήρι των κινημάτων. Κινήματα που βρίσκονται διασκορπισμένα σ’ όλα τα μήκη και πλάτη της γης και το καθένα παλεύει για κάτι ξεχωριστό. Κινήματα π. χ ιθαγενών που εξέλεξαν σε χώρα της Λατινικής Αμερικής τον πρώτο τους πρόεδρο.

            Κινήματα που το καθένα συζητά κάτω απ’ τη δική του οπτική γωνία Γιατί είναι άλλο να μιλάς για τον πόλεμο στο Ιράκ στην Ελλάδα και άλλο να μιλάς στην Αφρική, όπου εκεί δεν είναι οι ΗΠΑ αυτές που βομβαρδίζουνε, αλλά είναι αυτές που πουλάνε όπλα στις δύο φυλές για να κάνουνε μεταξύ τους εμφύλιο. για να σκοτώνουν τα παιδιά τους.  Και φτάνουμε λοιπόν από  τις διαδηλώσεις έξω από τους παγκόσμιους οργανισμούς, στην πολιτική και κοινωνική διεκδίκηση με αιτήματα σε κάθε χώρα. Φτάνουμε σε ένα κατά κάποιο τρόπο νέο διεθνισμό. Φτάνουμε από τα δίκαια αιτήματα του τρίτου κόσμου, στη συζήτηση για τη χάραξή μιας νέας στρατηγικής όλων αυτών των διαφορετικών κομματιών που συνεχίζουν να δουλεύουν και να συζητούν  στον τομέα τους το καθένα.

ΤΟ ΦΟΡΟΥΜ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Και περίπου συζητώντας, φτάνουμε στο τέταρτο ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ, που θα γίνει από τις 4 έως τις 7 Μαΐου στην Αθήνα. Δύο είναι τα βασικά στοιχήματα για τα οποία έρχεται το ευρωπαϊκό φόρουμ  στην Ελλάδα.  Το ένα ήταν το ζήτημα της διεύρυνσης, η σχέση που θα πρέπει να αποκτήσουν τα κινήματα της Ανατολικής με την Δυτική Ευρώπη, και το δεύτερο είναι το ζήτημα του ότι δεν μπορεί μια διοργάνωση που θέλει να λέει για τον εαυτό της ότι είναι αντιπρόταση, να γίνεται μόνο στις πρωτεύουσες  των μεγάλων ευρωπαϊκών χωρών.

Ποια τα προβλήματα σε μια τέτοια διαδικασία. Τα προβλήματα είναι ότι ας πούμε στην Ελλάδα έχουμε πολλές ιδιαιτερότητες. Είναι πολύ δύσκολο να δεις κοινωνικό κίνημα που δεν έχει μέσα του κόμμα. Η Ελλάδα είναι η χώρα ας πούμε, που το Υπουργείο περιβάλλοντος είναι ταυτόχρονα και Υπουργείο δημοσίων έργων. Οι περιβαλλοντιστές και τα δημόσια έργα βρίσκονται στο ίδιο υπουργείο. Αυτά μόνο εδώ μπορούν να συμβούν. Νομίζω όμως  ότι θα έχουμε ένα από τα καλύτερα ευρωπαϊκού φόρουμ που έχουν γίνει μέχρι σήμερα.

Για το πρώτο στοίχημα, το στοίχημα της διεύρυνσης, έχουμε μέχρι σήμερα ήδη κλείσει πάνω από δύο χιλιάδες άνθρωποι που θα έρθουν από την Τουρκία, την Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια. Συνολικά θα έχουμε 7 – 10 χιλιάδες από όλη την Ευρώπη.

Θα έχουμε ένα χώρο ανοιχτό και όταν λέμε ανοιχτό, εννοούμε ένας χώρος όπου ο καθένας που διαφωνεί με αυτό που γίνεται γύρω του, που βλέπει την αδικία που γίνεται γύρω του, θα μπορεί να δει εκεί μέσα τον εαυτό του χωρίς να περιορίζεται εκεί μέσα, έναν χώρο δημοκρατικό με νέες διαδικασίες .Χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα που του παρέχει η νέα τεχνολογία όπως το internet. Το site για κατάθεση προτάσεων για το τι θα γίνει στο ευρωπαϊκό κοινωνικό φόρουμ στο οποί συμμετείχαν μόνο εκπρόσωποι των κινημάτων από όλη την Ευρώπη, είχε έντεκα χιλιάδες εγγεγραμμένα άτομα. Αυτό είναι ένα πράγμα που είναι στο πλάι της κοινωνίας, δεν φαίνεται εύκολα που θα έρθει όμως στην Αθήνα, για να κάνει μια μεγαλειώδη διαδήλωση το Σάββατό το μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας, ενάντια στον πόλεμο, ενάντια στον φιλελευθερισμό, ενάντια στις διακρίσεις και τον ρατσισμό.

Γι’ αυτό λοιπόν αυτή η διοργάνωση δεν θα έχει coca – cola, δεν θα έχει πολυεθνικές, θα έχει ελάχιστο πλαστικό, θα έχει ανακύκλωση, θα έχει εθελοντές, θα έχει βιοκαλλιεργητές  θα έχει εθελοντές μεταφραστές από όλη την Ευρώπη, θα έχει εθελοντές τεχνικούς, αυτούς που  φτιάξανε, για τις διαδικασίες του κινήματος για πρώτη φορά ένα νέο τεχνικό σύστημα μετάφρασης. Δεν νοικιάσαμε το σύστημα μετάφρασης που είναι πατενταρισμένο σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά φτιάχτηκε ένα νέο σύστημα μετάφρασης που έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον.

Αυτά είναι τα νέα στοιχεία μιας τέτοιας διοργάνωσης δηλαδή που σε κάνει να πατάς στα πόδια σου, να ξαναβρίσκεις την έννοια του συλλογισμού, να ξαναβρίσκει την έννοια του τι πρέπει να κάνουν τα κοινωνικά κινήματα πως τα κοινωνικά κινήματα θα γίνουν μαζικά και ριζοσπαστικά Πως όμως, και η πολιτική δεν θα είναι η μόνη τους ενασχόληση αλλά και ο πολιτισμός θα μπαίνει στο πλάι ως μια ίδιας σημασίας, διαδικασία.

Μέχρι στιγμής έχει φτιαχτεί ένα ευρωπαϊκό δίκτυο καλλιτεχνών όπου συμμετέχουν αρκετές εκατοντάδες καλλιτέχνες οι οποίοι θα έλθουν και ο καθένας θα εκφραστεί και θα δημιουργήσει στα πλαίσια του φόρουμ.

Τελειώνω με μια  αναφορά για την ονοματολογία της παγκοσμιοποίησης. Νομίζω από προσωπική εμπειρία ότι δεν χρειάζεται να σκιαμαχούμε για το πως λέγεται.  Εγώ όταν ήμουνα, στο πλοίο για τη Γένοβα που το σταμάτησαν στην Αγκόνα, καθόμουν  στη μπουκαπόρτα του πλοίου μέχρι που οι καραμπινιέροι μας πήραν με τα γκλοπ και μας βάλανε μέσα. Τραγουδάγαμε και παίζαμε κιθάρα. Το πρώτο πράγμα που έκαναν οι καραμπινιέροι ήταν να σπάσουν την κιθάρα, και εκεί δεν με νοιάζει αν αυτό το κίνημα είναι κατά της παγκοσμιοποίησης ή της παγκοσμιοκρατίας, αλλά εκεί εντάσεις τον εαυτός σου στους μεν ή στους δε. Επιλέγεις να είσαι περήφανος ακόμα και αν είσαι με του χαμένους, επιλέγεις να δουλεύεις για τα επόμενα χρόνια σου ακούραστα, για να σταματήσουν να υπάρχουν καραμπινιέρηδες που κόβουν τα σύνορα, να σταματήσει να υπάρχει περιθώριο, να σταματήσει να υπάρχει πόλεμος, να σταματήσουν να υπάρχουν διακρίσεις.

Νομίζω ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε αυτόν τον κοινωνικό χειμώνα να εξελίσσεται, νομίζω πως και το ευρωπαϊκού φόρουμ θα είναι μια ευκαιρία για να αποδείξουμε ότι την Άνοιξη των κινημάτων μπορούμε να την φέρουμε εμείς. Ευχαριστώ.