Εξοικονόμηση Ενέργειας – Το “πείραμα” του Beddington

Βασικός στόχος των δημιουργών του οικισμού αυτού ήταν να αποδείξουν ότι είναι δυνατή η κάλυψη των οικιστικών αναγκών χωρίς να επιβαρύνεται το περιβάλλον και επιπρόσθετα ότι η ανάπτυξη οικολογικού τρόπου ζωής είναι εύκολη, οικονομική και ελκυστική ταυτόχρονα.

Όπως αναφέρει ο αρχιτέκτονας Bill Dunster, ένας από τους εμπνευστές του οικισμού: “Το BedZED είναι συναρπαστικό γιατί επιτρέπει στα άτομα να κάνουν κάτι διαφορετικό για τα προβλήματα όπως η θέρμανση του πλανήτη, μέσω της επιλογής της κατοικίας τους”.

Στην περιοχή του Beddington λειτουργούσε μονάδα επεξεργασίας λυμάτων. Η συνεργασία των εταιριών BioRegional, The Peabody Trust και Bill Dunster Architects, μεταμόρφωσαν την περιοχή σε έναν οικισμό που περιλαμβάνει 100 κατοικίες και παιδικό σταθμό για τη λειτουργία των οποίων χρησιμοποιείται ενέργεια παραγόμενη αποκλειστικά από ανανεώσιμες πηγές. Παράλληλα στην περιοχή δημιουργήθηκαν 100 θέσεις εργασίας.

Ωστόσο το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του οικισμού δεν είναι η χρήση μόνο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά το γεγονός ότι ο σχεδιασμός των κατοικιών έγινε με τρόπο ώστε να μειωθούν οι ενεργειακές απαιτήσεις. Ενδεικτικά οι ενεργειακές απαιτήσεις για θέρμανση στις κατοικίες του BedZED είναι μόλις το 10% μιας τυπικής κατοικίας στην Αγγλία. Προκειμένου να επιτύχουν αυτό το αποτέλεσμα οι προσόψεις των κατοικιών είναι προσανατολισμένες προς το νότο, οι εξωτερικοί  τοίχοι και οι οροφές είναι μονωμένες με ειδικά μονωτικά υλικά και στις γυάλινες επιφάνειες έχουν χρησιμοποιηθεί τριπλά τζάμια. Όλες οι κατοικίες είναι κατασκευασμένες ώστε να μεγιστοποιείται η απορρόφηση θερμότητας από τον ήλιο. Ταυτόχρονα χρησιμοποιείται ένα σύστημα φυσικού εξαερισμού.

Η απαιτούμενη ενέργεια για τη λειτουργία των κατοικιών παράγεται από ένα σύστημα συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας το οποίο χρησιμοποιεί υπολείμματα ξυλείας καθώς και από φωτοβολταϊκά. Στις εικόνες που παραθέτονται φαίνεται η εξωτερική όψη των κατοικιών του οικισμού καθώς και η βασική αρχή λειτουργίας των κατοικιών.

Πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας, ο οικισμός του BedZED είναι σχεδιασμένος ώστε να ελαχιστοποιεί όλους του απαιτούμενους για τη λειτουργία του φυσικούς πόρους. Χαρακτηριστικά οι κατοικίες έχουν κατασκευαστεί κατά τρόπο ώστε η κατανάλωση νερού να είναι 30% μικρότερη σε σχέση με μια συμβατική κατοικία. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος χρησιμοποιούνται μέθοδοι όπως συλλογή βρόχινου νερού ή επαναχρησιμοποίηση του νερού που προέρχεται από την επεξεργασία των λυμάτων, οι οποίες σε μια πρώτη ανάγνωση. Η δεύτερη μέθοδος ίσως θεωρηθεί από πολλούς ως ακραία, ωστόσο πρέπει να τονίσουμε ότι το νερό που προκύπτει από την πλήρη επεξεργασία των λυμάτων είναι κατάλληλο ακόμα και για πόση.

Για την κατασκευή των οικισμών χρησιμοποιήθηκαν υλικά ανακυκλωμένα υλικά και στο βαθμό που αυτό ήταν δυνατό προέρχονταν από περιοχές κοντινές στον οικισμό ώστε να μειωθεί η επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τη μεταφορά των υλικών.

Ο απώτερος στόχος των δημιουργών του BedZED είναι να αποκτήσουν οι κάτοικοί του οικολογική συνείδηση και να ζουν με τρόπο που δεν θα επιβαρύνει το περιβάλλον. Για το λόγο αυτό πέρα από τη φιλική προς το περιβάλλον κατασκευή του οικισμού λήφθηκαν μια σειρά άλλων μέτρων όπως
• Χρησιμοποίηση κοινόχρηστων ηλεκτροκίνητων οχημάτων για τη μετακίνηση του πληθυσμού, στα οποία παρέχεται ενέργεια από τα φωτοβολταϊκά που είναι εγκατεστημένα στις κατοικίες.
• Παραγωγή λαχανικών στις αυλές των σπιτιών και προτίμηση των γειτονικών αγορών για να ελαχιστοποιηθεί η επιβάρυνση από τη μεταφορά των τροφίμων από μακρινές περιοχές.
• Ανακύκλωση των υλικών, στην οποία καταλήγει το 60% των απορριμμάτων.
• Κομποστοποίηση των οργανικών υπολειμμάτων σε μονάδες που είναι εγκατεστημένες στα σπίτια. Το προϊόν της κομποστοποίησης χρησιμοποιείται στις καλλιέργειες που υπάρχουν στις αυλές των σπιτιών.

Μερικές από τις τεχνικές που υλοποιήθηκαν στο BedZED εφαρμόστηκαν, από την ίδια ομάδα μελετητών / κατασκευαστών και σε έναν αντίστοιχο οικισμό στο Johannesburg στη Δημοκρατία της Νοτίου Αφρικής. Προσπάθειες για την ανάπτυξη τέτοιων οικισμών έχουν γίνει και στη χώρα μας. Σε αυτούς θα αναφερθούμε σε επόμενο φύλλο της “Εν Αιθρία”.