Προχωρούν οι διαδικασίες για την εγκατάσταση θαλάσσιων αιολικών πάρκων στη χώρα μας.
Σύμφωνα με νομοσχέδιο, που επεξεργάζεται το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, πρόκειται να χωροθετηθούν οι θαλάσσιες ζώνες σε Αιγαίο και Ιόνιο, που είναι κατάλληλες και δεν εμπίπτουν σε περιοχές Natura ή δεν φέρνουν προσκόμματα στη ναυσιπλοΐα, στην αλιεία κλπ., να χωριστούν σε «τεμάχια» για τις ανάγκες των παραχωρήσεων, να καταρτιστούν οι ανάλογες Στρατηγικές Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) και στη συνέχεια να βγουν σε διαγωνισμούς παραχώρησης.
Σε σχετικές ανακοινώσεις, που έγιναν από εκπρόσωπο του Υπουργείου σε ημερίδα της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) με αντικείμενο το θεσμικό πλαίσιο των offshore αιολικών πάρκων, αναφέρεται ότι:
«Πρόσφατη προμελέτη που έγινε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει ότι το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας από πλωτά αιολικά στην Ελλάδα θα είναι 76 ευρώ/MWh το 2030 και θα υποχωρήσει στα 46 ευρώ/MWh το 2050. Η ίδια μελέτη υπολογίζει το διαθέσιμο θαλάσσιο δυναμικό για πλωτά αιολικά στη χώρα μας στα 263 GW. Συνεπώς, υπάρχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον στην ανάπτυξη τέτοιων πάρκων»
Σημαντικοί παράγοντες, σύμφωνα με το υπουργείο, είναι:
- τα θέματα χωροθέτησης και αδειοδότησης, ώστε να μεγιστοποιούνται τα οφέλη από την εκμετάλλευση του πλουσιότερου δυναμικού, ενώ παράλληλα να εκμηδενίζονται οι όποιες αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και να προλαμβάνονται ενδεχόμενες αντιδράσεις
- η διασύνδεση με την ηπειρωτική χώρα και το Σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία και τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας
- ο τρόπος αποζημίωσης των επενδύσεων στα πλωτά αιολικά, αφού πρόκειται για μια νέα τεχνολογία με μακροπρόθεσμα οφέλη. Απαραίτητη κρίνεται η διερεύνηση επιλογών, που σε πρώτη φάση θα αντιμετωπίζουν την επίπτωση που μπορεί να έχει στο κόστος ενέργειας, ώστε να αναδειχθούν στη συνέχεια τα πολλά οφέλη που θα προκύψουν
[Τα θαλάσσια αιολικά πάρκα είναι μια εξελισσόμενη τεχνολογία σε διεθνές επίπεδο, που στοχεύει να διευρύνει τα πεδία χωροθέτησης στη θάλασσα, μετριάζοντας τις πιέσεις που δέχονται τα χερσαία οικοσυστήματα από τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις.
Ιδιαίτερα για τη χώρα μας, όπου λόγω του ορεινού της ανάγλυφου οι πιέσεις αυτές είναι πιο έντονες, τα πλωτά αιολικά (πιο πιθανό σενάριο από τα σταθερά λόγω του μεγάλου βάθους της θάλασσας) μπορεί να αποτελέσουν μια θετική εναλλακτική πρόταση ανάπτυξης των ΑΠΕ με δύο προϋποθέσεις:
- την θωράκιση του θεσμικού πλαισίου για πλήρη προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος
- την οικονομική βιωσιμότητα του εγχειρήματος, δεδομένου ότι αυτές οι επενδύσεις έχουν κυρίως μακροπρόθεσμα οφέλη.
ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ οι επενδύσεις σε αυτό το πεδίο εξελίσσονται με εντυπωσιακό ρυθμό.
* Στη ναυαρχίδα των ευρωπαϊκών κρατών είναι ασφαλώς η Δανία ως η πρώτη χώρα παγκοσμίως, που κατασκεύασε υπεράκτια αιολικά πάρκα το 1991 και πρόσφατα κατέστη πρώτη δύναμη στον κλάδο.
* Στα πρόθυρα της λειτουργίας είναι το μεγαλύτερο υπεράκτιο αιολικό της Ολλανδίας στη Βόρεια θάλασσα με 94 ανεμογεννήτριες συνολικής ισχύος 600ΜW. Στόχος αυτής της χώρας είναι τα 60 GW σε offshore αιολικά μέχρι το 2050 στη Βόρεια Θάλασσα.
*Συμφωνία για την κατασκευή υπεράκτιου αιολικού πάρκου, ισχύος 450MW με 56 ανεμογεννήτριες στην Αδριατική Θάλασσα, στη Βόρεια Ιταλία, υπέγραψε προσφάτως η ιταλική εταιρεία Saipem]
Όχι του Πόρου στην αποκλειστική ζώνη ιχθυοτροφείων
Σε επιφυλακή βρίσκεται η τοπική κοινωνία του Πόρου, αντιδρώντας στη δημιουργία βιομηχανικής Περιοχής Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών (ΠOAY) στο νησί.
Σύμφωνα με τη σχετική περιβαλλοντική Μελέτη (ΣΜΠΕ) που διαβίβασε το Υπουργείο Περιβάλλοντος στο Δήμο, προβλέπεται η δέσμευση 6.000 στρεμμάτων στη στεριά (χονδρικά το 1/4 του νησιού) και 2.690 στη θάλασσα (από 95 σήμερα), όπου θα εγκατασταθούν ιχθυοτροφεία με ετήσια παραγωγή 8.831 τόνους (από 1.147 σήμερα) και στη στεριά θα κατασκευαστούν ιχθυογεννητικοί σταθμοί, μονάδες συσκευασίας και μεταποίησης, πλυντήρια διχτυών, δρόμοι, λιμενικές εγκαταστάσεις κ.ά., για τα οποία θα παραχωρηθούν εκτάσεις δάσους, αιγιαλού και παραλίας.
Σε όλη την ανωτέρω περιοχή κατοχυρώνεται η αποκλειστική χρήση της ιχθυοκαλλιεργητικής δραστηριότητας με αποκλεισμό κάθε άλλης χρήσης (κότερα, αλιεία, κατοικία κ.τ.λ.), ενώ σε 5 χρόνια ο φορέας διαχείρισης (δηλαδή η εταιρία) θα έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τα παραπάνω μεγέθη και να δημιουργήσει περισσότερες ΠΟΑΥ. Ο φορέας είναι επίσης αποκλειστικά αρμόδιος για τον έλεγχο του περιβάλλοντος και για την παραχώρηση δημοσίων εκτάσεων στις δραστηριοποιούμενες εταιρίες ιχθυοκαλλιέργειας (δηλαδή στον εαυτό του).
Σύμφωνα με στοιχεία της μελέτης που δημοσιοποίησε ο Δήμος Πόρου, από την αρχική λειτουργία της ΠΟΑΥ θα απορρίπτονται καθημερινά στη θάλασσα 14,8 τόνοι περιττωμάτων (τα οποία αντιστοιχούν σε μία πόλη 33.500 κατοίκων), υπολείμματα τροφής, φαρμακευτικές ουσίες, όπως φορμόλη, απόβλητα χερσαίων εγκαταστάσεων κ.ά.
Το Δημοτικό Συμβούλιο Πόρου έχει απορρίψει συνολικά τον σχεδιασμό για δημιουργία ΠΟΑΥ στον Πόρο ως απολύτως ανεπιθύμητο και απειλητικό για την επιβίωση της τοπικής κοινωνίας, ως μεθόδευση αποικιοκρατικού τύπου, που προσβάλλει τη λογική και την ελεύθερη βούληση των κατοίκων και ως ακραία απειλή κατά του θαλάσσιου και παράκτιου περιβάλλοντος.
«Τυχόν δημιουργία της ΠΟΑΥ θα αποτελέσει casus belli κατά της κοινωνίας και του Δήμου και θα προκαλέσει δυναμικές κινητοποιήσεις και αντίσταση, ενώ κάθε σχετική επένδυση στο νησί μας χαρακτηρίζεται ως απολύτως ανεπιθύμητη. Ο Δήμος καλεί την Πολιτεία να λάβει υπόψη της τις κυρίαρχες επιλογές της τοπικής κοινωνίας…», σημειώνει μεταξύ άλλων σε σχετικό ψήφισμα.
[Οι υδατοκαλλιέργειες είναι ασφαλώς απαραίτητες παραγωγικές δραστηριότητες για την ενίσχυση της πρωτογενούς παραγωγής αλιευμάτων τόσο για την κάλυψη των εγχώριων αναγκών όσο και ως εξαγώγιμα προϊόντα.
Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει να επιβάλλονται ως μορφή «μονοκαλλιέργειας» στις τοπικές κοινωνίες με αρνητικές συνέπειες σε παραδοσιακές χρήσεις και δραστηριότητες, ενώ πρέπει να εξετάζεται «η φέρουσα ικανότητα» των υδάτινων οικοσυστημάτων, που κινδυνεύουν από τέτοιες υπερμεγέθεις επενδύσεις και παρεμβάσεις.
Απαραίτητη προϋπόθεση και εδώ είναι η συνεργασία με την τοπική κοινωνία στα πλαίσια μια ΒΙΩΣΙΜΗΣ και ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗΣ ανάπτυξης. ]