Συνάντηση με τον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη (ΥΠΕΝ) είχαν στις 10/12 οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, ΑΡΧΕΛΩΝ, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, MOm, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Greenpeace και WWF Ελλάς.
Μεταξύ άλλων τέθηκαν και τα παρακάτω θέματα:
- Ανακύκλωση
Σε σχέση με το νομοσχέδιο «Ενίσχυση της ανακύκλωσης και βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων», του οποίου η διαβούλευση ολοκληρώθηκε στις 8 Δεκεμβρίου, οι εκπρόσωποι της Οικολογικής Εταιρείας Ανακύκλωσης, Greenpeace και WWF Ελλάς διαπίστωσαν ΚΑΠΟΙΑ ΘΕΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ, όπως οι πρόνοιες για τον περιορισμό της σπατάλης τροφίμων, η θέσπιση προγραμμάτων διευρυμένης ευθύνης παραγωγού και κέντρων δημιουργικής επαναχρησιμοποίησης υλικών (ΚΔΕΥ) κλπ.
Επισήμαναν όμως και μια σειρά από ΣΟΒΑΡΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ, όπως η ενίσχυση της καύσης απορριμμάτων (η οποία εύσχημα αποκαλείται «ενεργειακή αξιοποίηση»), η ατολμία με την οποία ξεκινάμε τον θεσμό του Πληρώνω Όσο Πετάω (ΠΟΠ), η ανεπάρκεια στη διαφοροποίηση των εισφορών με περιβαλλοντικά κριτήρια των υπόχρεων παραγωγών στα Συστήματα Διαχείρισης, το ασαφές και ανεπαρκώς ανταποδοτικό τέλος ταφής υπολειμμάτων, η άρνηση να επιβληθεί ένα σαφές προς τους πολίτες σύστημα σήμανσης των προϊόντων αναφορικά με την ανακύκλωσή τους και τον τρόπο διάθεσης, η απροθυμία να ξεκινήσει ο διάλογος για την πλήρη απεξάρτηση από την πλαστική σακούλα μιας χρήσης, η απουσία ολοκληρωμένης αντιμετώπισης των μεγάλων προβλημάτων στη διαχείριση των αδρανών υλικών κλπ.
Για όλες τις παραπάνω αδυναμίες και ελλείψεις κατατέθηκαν συγκεκριμένες προτάσεις.
- Ενεργειακές κοινότητες
Η ρύθμιση του άρθ. 160 του νέου νόμου υποχρεώνει όλες ανεξαιρέτως τις ενεργειακές κοινότητες από το 2022 να συμμετέχουν σε ανταγωνιστικές διαδικασίες μαζί με ιδιώτες επενδυτές για την εξασφάλιση λειτουργικής ενίσχυσης των έργων ΑΠΕ, δίχως καμία απολύτως μέριμνα για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους ως κύριου μοχλού, «ώστε να αυξηθεί η συμμετοχή των τοπικών πληθυσμών σε έργα ανανεώσιμης ενέργειας και, κατά συνέπεια, να αυξηθεί η αποδοχή της ανανεώσιμης ενέργειας».
Οι οργανώσεις ζήτησαν κατάργηση της απαράδεκτης αυτής ρύθμισης, που καταφέρνει σοβαρό πλήγμα στο ζωτικής σημασίας πρόταγμα για ενεργειακή δημοκρατία και κοινωνική συμμετοχή, κατά το πρότυπο των πλέον προηγμένων κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ταυτόχρονα, κατέθεσαν και σχετικές προτάσεις όσον αφορά στη θωράκιση του θεσμού από όσους τυχόν τον επιβουλεύονται μέσω συγκεκριμένης μεθοδολογίας, που θα αποτελεί και κίνητρο συμμετοχής.
- Φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών
Σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις του προσφάτως ψηφισθέντος νόμου (4685/2020), επί του οποίου οι περιβαλλοντικές οργανώσεις είχαν εκφράσει την αντίθεσή τους, οι φορείς διαχείρισης εξακολουθούν να ασκούν τις αρμοδιότητές τους, ωστόσο στην πραγματικότητα καλούνται να λειτουργήσουν σε καθεστώς αβεβαιότητας και χωρίς την απαιτούμενη στήριξη, προκειμένου να μπορέσουν να επιτελέσουν αποτελεσματικά και ουσιαστικά το σημαντικό τους έργο.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζήτησαν από τον Υπουργό να μεριμνήσει άμεσα για την έμπρακτη στήριξη των φορέων διαχείρισης κατά το μεταβατικό στάδιο, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεπής και χωρίς κενά μετάβαση στο νέο σχήμα διακυβέρνησης, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για προστασία των ευαίσθητων οικοτόπων και ειδών και τις σχετικές ενωσιακές υποχρεώσεις της χώρας μας.
- Χωροταξικό ΑΠΕ
Το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο των ΑΠΕ, το οποίο είναι το πλέον απαραίτητο εργαλείο για την περιβαλλοντικά σωστή ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στο δρόμο προς την κλιματική ουδετερότητα, καθυστερεί αδικαιολόγητα.
Οι οργανώσεις προέταξαν την ανάγκη της τάχιστης ολοκλήρωσης της αναθεώρησης του ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ αξιοποιώντας κατά την εκπόνησή του το σύνολο της διαθέσιμης επιστημονικής γνώσης και βέλτιστες πρακτικές, όπως η χαρτογράφηση ευαισθησίας, που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες με επιτυχία.
Επιπλέον, επεσήμαναν την υποχρέωση να εξαντληθεί κατά τη διαδικασία κάθε περιθώριο διαβούλευσης με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
- EΠΜ
Το έργο των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα για τη θεσμοθέτηση, προστασία και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών στη χώρα μας. Ωστόσο, οι σημαντικές καθυστερήσεις, καθώς και τα προβλήματα που έχουν παρουσιαστεί κατά την υλοποίησή του, εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για την επίτευξη των στόχων του και για την ανταπόκριση της χώρας μας στις διεθνείς και ενωσιακές υποχρεώσεις της.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου επηρεάζουν αρνητικά τόσο την προστασία και διατήρηση προστατευόμενων οικοτόπων και ειδών, όσο και τη συμμόρφωση της χώρας μας με τις σχετικές διεθνείς και ενωσιακές υποχρεώσεις της, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις ζήτησαν από τον υπουργό ενημέρωση σχετικά με την πορεία εξέλιξης του έργου, καθώς και το χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή του.
- Δασικοί χάρτες
Οι οργανώσεις που έχουν καταθέσει αίτηση ακύρωσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας, πρόσφατης απόφασης του ΥΠΕΝ για αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων, ζήτησαν από το υπουργείο να μην καθυστερεί την αποστολή του φακέλου στο δικαστήριο.
Η ημερομηνία εκδίκασης έχει ήδη μεταφερθεί λόγω μη αποστολής στοιχείων στο ΣτΕ από το υπουργείο. Σημειώνεται πως σύμφωνα με πρόσφατη τοποθέτηση του ευρωπαίου επιτρόπου για την οικονομία Π. Τζεντιλόνι, τυχόν παραβίαση από την Ελλάδα της υποχρέωσης για κύρωση των δασικών χαρτών θα οδηγούσε σε οικονομικές συνέπειες εις βάρος της.
- Επιθεωρητές περιβάλλοντος – Περιβαλλοντικοί έλεγχοι
Ο έλεγχος της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης και η αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής παραβατικότητας είναι κρίσιμος θεσμός για τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, αλλά και θεμελιώδες στοιχείο ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι οργανώσεις κρίνουν ότι είναι απαραίτητη η αναβάθμιση της υπηρεσίας επιθεωρητών περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ σε ανεξάρτητη αρχή, ώστε ο έλεγχος της περιβαλλοντικής συμμόρφωσης να μην αποτελεί επιλογή των πολιτικών ηγεσιών του αρμόδιου σήμερα υπουργείου, αλλά να υπόκειται στον έλεγχο της Βουλής.
Στη συνάντηση τέθηκαν και άλλα εξειδικευμένα θέματα, όπως τα Κέντρα Περίθαλψης Αγρίων Ζώων, η προστασία της Caretta caretta, η Παράνομη θανάτωση – Εμπορία άγριας ζωής.
Αναλυτική παρουσίαση των θεμάτων που συζητήθηκαν στη συνάντηση στο https://www.wwf.gr/?uNewsID=1413591
επιμέλεια: Γιώργος Βασιλακόπουλος