ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ-ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΟΦΥΠΕΚΑ
Από το 2020 η διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών (Π.Π.) στην Ελλάδα με διατάξεις του Ν. 4685/2020 (ΦΕΚ Α 92/7.5.2020), στο πλαίσιο του ονομαζόμενου Εθνικού Συστήματος Διακυβέρνησης Προστατευόμενων Περιοχών περνάει στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.).
Διακηρυγμένος στόχος του νέου συστήματος διαχείρισης, όπως περιγράφεται στον νέο νόμο, είναι η ενίσχυση της συνεργασίας των συναρμόδιων υπηρεσιών και φορέων, καθώς και ο συντονισμός των επιμέρους Φορέων Διαχείρισης, κάτω από την ομπρέλα του Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. Οι υπάρχοντες 38 Φ.Δ.Π.Π., οι οποίοι καλύπτουν το σύνολο των περιοχών ευρωπαϊκού και διεθνούς ενδιαφέροντος της Χώρας για την προστασία των οικοτόπων και των ειδών, εντάσσονται στον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. ως 24 Μονάδες Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (Μ.Δ.Π.Π.), οι οποίες λειτουργούν σε επίπεδο Τμήματος και, μαζί με τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, τις Περιφέρειες και τους Δήμους, πλέον θα συγκροτούν το Σύστημα Διακυβέρνησης Π.Π. σε περιφερειακό επίπεδο.
Η αλλαγή, την οποία οι περιβαλλοντικές οργανώσεις επικρίναμε έντονα το 2020, είναι ουσιαστική και μόνο ο χρόνος θα δείξει αν οι ανησυχίες μας ήταν βάσιμες ή (όπως ελπίζουμε) θα διαψευστούν.
Είχαμε προβάλει την μεγαλύτερη ανεξαρτησία των σχημάτων των Φορέων, που συγκροτούνταν από Υπηρεσίες, που όμως υπόκεινταν σε διαρκή έλεγχο, πρωτοβουλία και κατευθύνσεις Διοικητικών Συμβουλίων με θετικά χαρακτηριστικά, όπως η κατά μεγάλη πλειοψηφία προεδρία τους από ειδικούς επιστήμονες, η ζωογόνος σε ό,τι αφορά στην καλή λειτουργία, την μόνιμη παρουσία, το αβίαστο ενδιαφέρον των εκπροσώπων των περιβαλλοντικών οργανώσεων, τόσο των λεγόμενων «πανελλήνιας εμβέλειας» όσο και των τοπικών, η συμμετοχή εκπροσώπων της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και του Υπουργείου Περιβάλλοντος.
Δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι οι Φορείς Διαχείρισης ως προς τη λειτουργία, την άσκηση ελέγχου επί του εδάφους αρμοδιότητάς τους ή και την προώθηση των Σχεδίων Διαχείρισης ήταν πάντα επιτυχείς, αλλά τα πιο πάνω πλεονεκτήματα που περιγράψαμε τους έδιναν μια σχετική ανεξαρτησία έναντι πιέσεων και κίνητρα, ηθικά κυρίως, για την επίτευξη των στόχων προστασίας και ανάδειξης των προστατευόμενων περιοχών.
Ήδη ένας ένας οι Φορείς Διαχείρισης πραγματοποιούν τις τελευταίες συνεδριάσεις των Διοικητικών τους Συμβουλίων, πράγμα που έγινε το Φεβρουάριο, με τη συμμετοχή (όπως πάντα παρόντες) των μελών της Οικολογικής Κίνησης, που εκπροσωπούσαν τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, και στους «δικούς» μας Φορείς αυτόν του Κοτυχίου, Στροφιλιάς, Κυπαρισσιακού και αυτόν του Χελμού Βουραϊκού. Κλείνει έτσι ένας πολυετής κύκλος προτάσεων και προσφοράς.
Εννοείται ότι το πέρασμα στη νέα φάση, την πιο «δημοσιοϋπαλληλική», του συστήματος ελέγχου των προστατευομένων περιοχών μας θα μας βρει και πάλι παρόντες, με ενεργό ενδιαφέρον για έλεγχο της δράσης των Μονάδων του ΟΦΥΠΕΚΑ χωρίς εκπτώσεις.
Οι τρόποι ενημέρωσης, κατάθεσης προτάσεων, συμμετοχής στον ουσιαστικό έλεγχο και την πάταξη του περιβαλλοντικού εγκλήματος θα βρεθούν. Η κυβέρνηση, και κάθε επόμενη, καλά θα κάνουν να μην αφήσουν αναξιοποίητες τις δυνατότητες προσφοράς των περιβαλλοντικών οργανώσεων.