ΕΚΔΡΟΜΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΩΝΙΑ

ΜΙΚΡΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ

D3-1Μία ακόμη εκδρομή της ΟΙΚΟΠΑΡΕΑΣ και μία ακόμη ευκαιρία να συναντήσω αγαπητούς φίλους και φίλες. Η φετινή εκδρομή είχε προορισμό την Πολωνία, μία χώρα της Κεντρικής Ευρώπης και μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ιστορία της Πολωνίας σηματοδοτείται από τον αγώνα της να κρατήσει την ανεξαρτησία της, πότε έναντι της Γερμανίας και πότε έναντι της Ρωσίας, χώρες με τις οποίες συνορεύει και για τις οποίες, η Πολωνία, υπήρξε, πάντα, το «μήλον της Έριδος».

Στην καθορισμένη ώρα βρεθήκαμε όλοι (48 άτομα) στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Πρώτος προορισμός η Βαρσοβία με ενδιάμεσο σταθμό το αεροδρόμιο του Βελιγραδίου. Η αναχώρησή μας για ο Βελιγράδι πραγματοποιήθηκε με την σέρβικη αεροπορική εταιρεία «AIR SERBIA» (ολόκληρο το αεροπορικό μέρος του ταξιδίου έγινε με αεροσκάφη της «AIR SERBIA») την Πέμπτη, 09 Ιουλίου 1915, στις 05.10 ώρα Ελλάδας (χρόνος πτήσεως μέχρι το Βελιγράδι μία ώρα και είκοσι λεπτά). Κατά την πτήση μας και λίγο πριν προσγειωθούμε στο αεροδρόμιο του Βελιγραδίου, απολαύσαμε μία φανταστική ανατολή του ηλίου.

Στις 08.35 προσγειωθήκαμε στο αεροδρόμιο της Βαρσοβίας (άνετο, καθαρό και με μικρή κίνηση). Στην πρώτη μας επαφή με την πόλη, κατά τη διαδρομή μας από το αεροδρόμιο προς το ξενοδοχείο, διαπιστώσαμε, ότι πρόκειται για μία άνετη πόλη, με φαρδείς δρόμους, πολύ πράσινο, ήσυχη, καθαρή και με μικρή κίνηση. Οι καιρικές συνθήκες άριστες (λίγη ψυχρούλα) για το σκοπό της επίσκεψής μας.

Ύστερα από την εγκατάστασή μας στο ξενοδοχείο IBIS (άνετο, καθαρό, χωρίς πολυτέλειες και κοντά στην παλιά πόλη) και την προμήθεια συναλλάγματος (το εθνικό νόμισμα της Πολωνίας είναι το ζλότυ και η ισοτιμία του προς το ευρώ είναι, περίπου, 1 ευρώ = 4 ζλότυ), κάναμε μία πρώτη επίσκεψη –βόλτα στην παλιά πόλη. Η πρώτη εντύπωση άριστη και οι τιμές για φαγητό κατά πολύ φθηνότερες από τη χώρα μας, σε ποσοστό 15% περίπου.

D3-2Την επόμενη ημέρα, Παρασκευή, 10 Ιουλίου 2015, άρχισε η ξενάγηση μας (ξεναγός η κ. Μαλβίνα) από το ιστορικό κέντρο της παλιάς πόλης της Βαρσοβίας (στα πολωνικά Βαρσάβα, πληθυσμός, κατά την απογραφή του 1984, 2.230.000 κάτοικοι, κατά την ξεναγό μας, ο σημερινός πληθυσμός ανέρχεται στους 1.700.000 κατοίκους. Την πόλη διασχίζει ο ποταμός Βιστούλας).

Η παλιά πόλη είχε πλήρως καταστραφεί, εκτός από το προεδρικό μέγαρο και το ξενοδοχείο «ΜΠΡΙΣΤΟΛ», κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και ανοικοδομήθηκε, όπως ήταν πριν την καταστροφή, μετά το 1945.

Η περιήγηση – ξενάγησή μας άρχισε από την κεντρική αγορά, όπου και το σύμβολο της πόλης και της Πολωνίας η «Γοργόνα» (ένα χάλκινο γλυπτό), τον καθεδρικό Ναό του Αγ. Ιωάννη, την εντυπωσιακή πλατεία του βασιλικού κάστρου (εδώ δεσπόζει το ψηλότερο άγαλμα, ύψος 22 μέτρων, του βασιλιά των Πολωνών Zygmunt Γ΄ Waza, που κατασκευάστηκε το 1644), από εδώ ξεκινά και ο, επίσης εντυπωσιακός, βασιλικός δρόμος, το κόκκινο κάστρο, την εκκλησία της Αγίας Άννας, το προεδρικό μέγαρο, το ξενοδοχείο «ΜΠΡΙΣΤΟΛ», τον ιερό ναό του Τιμίου Σταυρού, το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας (η λειτουργία του άρχισε το 1916 με πέντε σχολές) και το σπίτι του λαού, τώρα «Παλάτι Τεχνών και Επιστημών», πρόκειται για ένα τεράστιο κτίριο – πύργο, δώρο του Στάλιν και της τότε Σοβιετικής Ένωσης προς τον πολωνικό λαό (έχει ύψος 231 μέτρα, το υψηλότερο κτίριο της Βαρσοβίας, με 3.000 δωμάτια σε 30 ορόφους).

Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε τα θερινά ανάκτορα στο Wilanow. Κατασκευάστηκαν τον 17ο αιώνα σε σχήμα Π, βρίσκονται μέσα σ’ένα μεγάλο πάρκο και περιβάλλονται από ένα ωραιότατο κήπο μπαρόκ, δύο επιπέδων με όμορφα λουλούδια. Ο ένας κήπος είναι αναγεννησιακού τύπου και ο άλλος αγγλικού και κινέζικου τύπου. Ακριβώς δίπλα από τους κήπους υπάρχει μία θαυμάσια λίμνη, όπου υπάρχουν πάπιες και πολλοί κύκνοι.

Ακολούθησε η επίσκεψή μας στο πάρκο Lazienki. Ένας εντυπωσιακός κήπος γεμάτος από παλάτια (το παλαιότερο είναι το «παλάτι του νερού» κοντά στη λίμνη, όπου νεόνυμφα ζευγάρια έβγαζαν αναμνηστικές φωτογραφίες), αγάλματα, πολλά δέντρα, θάμνοι, λίμνες, λουλούδια, πουλιά, παγώνια, πολλά, και φιλικά προς τον άνθρωπο, σκιουράκια, που όλα αυτά σου έδιναν την αίσθηση ενός επίγειου παράδεισου. Πράγματι, το πάρκο – κήπος Lazienki είναι ένα από τα ωραιότερα της Ευρώπης.

Μετά το πέρας της ξενάγησης, είχαμε ένα ελεύθερο απόγευμα. Προσωπικά το αφιέρωσα με την παρέα μου στο να επισκεφθώ το Μουσείο του Φρειδερίκου Σοπέν (προσεγμένο μουσείο με φωτογραφίες από την προσωπική ζωή του Σοπέν, καθώς και αρκετά προσωπικά του αντικείμενα, π.χ. το ρολόϊ του, κλπ). Επίσης πολύ ωραία ήταν η βόλτα στις όχθες του Βιστούλα και η επίσκεψή μας στο καμπαναριό της Αγίας Άννας, στην πλατεία του βασιλικού κάστρου, με τα 148 σκαλιά, που η άνοδός του σε αποζημιώνει με την καταπληκτική θέα, που απολαμβάνεις.

Το βράδυ είχαμε το κοινό μας γλέντι – δείπνο σε κέντρο – εστιατόριο της παλιάς πόλης. Τα εδέσματα πολλά, πλην όμως η πολωνέζικη κουζίνα, με εξαίρεση τις σούπες, είναι πολύ βαριά για εμάς. Τέλος, το κέντρο, στην ουσία ήταν μία αίθουσα ενός μεγάλου συγκροτήματος αιθουσών (προφανώς μία αλυσίδα «φαγάδικων»), ένας πραγματικός λαβύρινθος χωρίς να υπάρχουν στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας.

Το Σάββατο, 11 Ιουλίου 2015, είχαμε ελεύθερο πρόγραμμα. Μία μεγάλη ομάδα συνταξιδευτών επισκεφθήκαμε το Μουσείο της εξέγερσης. Ένα μουσείο πολύ ενδιαφέρον και διδακτικό. Υποβλητικός ο χώρος και ανάλογος ο φωτισμός. Συγκινητική η αίθουσα – μουσείο της οικογένειας της Άννας Φρανκ. Το μουσείο είναι αφιερωμένο στην αντίσταση των κατοίκων της Βαρσοβίας κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εντύπωση μου έκαναν δύο γελοιογραφίες, ενδεικτικές του δράματος του πολωνικού λαού. Η μία εμφάνιζε την Πολωνία αλυσοδεμένη από τον Χίτλερ και τη ναζιστική Γερμανία, η άλλη εμφάνιζε την Πολωνία, μόλις απαλλάσσεται από τις αλυσίδες της ναζιστικής Γερμανίας, να της επιτίθεται η Σοβιετική Ένωση και ο Στάλιν να την πιάνει από τον λαιμό με το σφυροδρέπανο.

Στη συνέχεια, μία μικρότερη ομάδα συνταξιδευτών, επισκεφθήκαμε το βασιλικό κάστρο. Εντυπωσιακό με ευρύχωρους χώρους και πλούσια εκθέματα, ορθά τοποθετημένα.

Φθάνοντας όμως στην πλατεία του βασιλικού κάστρου, διαπιστώσαμε, ότι, η χωρίς κίνηση Βαρσοβία των προηγούμενων ημερών, λες και ξύπνησε το Σάββατο. Κόσμος πάρα πολύς και κάθε ηλικίας στην πλατεία και στους γύρω δρόμους. Υπαίθριοι μουσικοί, ταχυδακτυλουργοί, μικροπωλητές, άμαξες και πολλοί γάμοι στις γύρω εκκλησίες (παρακολουθήσαμε ολόκληρη τη γαμήλια τελετή στην εκκλησία της Αγίας Άννας. Εντύπωση μας έκανε το γεγονός, ότι οι προσκεκλημένοι, μετά την τέλεση του μυστηρίου, εύχονται στους νεόνυμφους έξω από την εκκλησία, παραδίδοντας, ταυτόχρονα, και τα γαμήλια δώρα τους). Τέλος, επισκεφθήκαμε το πάρκο με τα συντριβάνια, όπου ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων παρακολουθούσε τα δρώμενα – παιχνίδια με τους έγχρωμους πίδακες νερού από τα συντριβάνια.

Ήταν θαυμάσιο, με τη χρήση Multimedia έβλεπες τα νερά να χορεύουν σε διάφορους χρωματισμούς. Ήταν πράγματι ένα ωραίο θέαμα. Δυστυχώς, λόγω κούρασης, αποχωρήσαμε, γύρω στις 11 μ.μ., για το ξενοδοχείο μας.

D3-3Το πρωϊ της Κυριακής, 12 Ιουλίου 2015, αφήσαμε τη Βαρσοβία, την πόλη με τα πάρκα, τα άνετα πεζοδρόμια, τα πολλά ποδηλατοδρόμια, τα λουλούδια, την καθαριότητα και την υποδειγματική συμπεριφορά των οδηγών αυτοκινήτων προς τους πεζούς, με προορισμό το Άουσβιτς, το μεγαλύτερο χιτλερικό στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ιδρύθηκε το Μάϊο του 1940 στο Όσβιετσιμ, 60 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Κρακοβίας και περιελάμβανε τέσσερα στρατόπεδα και 38 διοικήσεις. Τα σπουδαιότερα είναι το Άουσβιτς Ι και το Μπίρκεναου.

Ύστερα από μία ευχάριστη διαδρομή φθάσαμε στο Άουσβιτς. Πλήθος οι επισκέπτες από όλο τον κόσμο. Στη σιδερένια πύλη εισόδου στο στρατόπεδο φιγουράρει το παραπλανητικό σύνθημα των ναζί “Arbeit macht frei” (ήτοι «η εργασία απελευθερώνει»). Τί να πρωτοδεί και τί να «πρωτοθαυμάσει» κανείς: Τους θαλάμους αερίων, τους φούρνους αποτέφρωσης (20.000 αποτεφρώσεις την ημέρα), τις αίθουσες με τα προσωπικά αντικείμενα των κρατουμένων (μία τεράστια αίθουσα είχε χιλιάδες υποδήματα μικρών παιδιών, μικρό δείγμα αυτών, που δεν πρόλαβαν να καταστρέψουν – εξαφανίσουν οι ναζί κατά την αποχώρησή τους). Εντύπωση μας έκανε μία, μεγάλων διαστάσεων, αίθουσα από ανθρώπινα μαλλιά, κυρίως γυναικεία, που δεν πρόλαβαν οι ναζί να τα μετατρέψουν σε υφάσματα (Το χιτλερικό – ναζιστικό καθεστώς εκμεταλλευόταν τα πάντα, από την ανθρώπινη δυστυχία έφτιαχνε σαπούνια, υφάσματα, κλπ. Τίποτε δεν άφηνε να πάει χαμένο! Ένα προγραμματισμένο σύστημα σ’όλες του τις λεπτομέρειες). Χωρίς να το θέλεις τα μάτια σου δακρύζουν και η οργή σου περισσεύει!

Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε και το, σε μικρή απόσταση ευρισκόμενο, στρατόπεδο του Μπίρκεναου. Πολύ μεγαλύτερο από το πρώτο, όπου φυσικά υπήρχε στη σιδερένια πύλη εισόδου το γνωστό, πλέον, σύνθημα των ναζί “Arbeit macht frei” (ήτοι «η εργασία απελευθερώνει»). Η σιδηροδρομική γραμμή φθάνει μέσα στο στρατόπεδο, σχεδόν το διασχίζει. Ακόμη υπάρχουν οι σχάρες, όπου έκαιγαν – έψηναν τα πτώματα των κρατουμένων για «υγειονομικούς» λόγους. Οι τουαλέτες, η μία δίπλα στην άλλη, για ευνόητους λόγους (για να ευτελίζουν κάθε έννοια ανθρώπινης αξιοπρέπειας). Μία επιγραφή σε πολλές γλώσσες, και στην ελληνική, είναι χαρακτηριστική: «Ας είναι για αιώνες κραυγή απελπισίας και προειδοποίηση για την ανθρωπότητα αυτός ο τόπος, όπου οι ναζί φόνευσαν περίπου ενάμισι εκατομμύρια άντρες, γυναίκες και παιδιά, κυρίως Εβραίους, από διάφορες χώρες της Ευρώπης».

Προσωπικά δεν μπορούσα να συνεχίσω την «περιήγησή μου» στο Μπίρκεναου, αλλά με επανέφερε «στην τάξη» η καλή μου φίλη Βούλα: «Στράτο, ας πάμε μέχρι το τέλος. Το χρωστάμε στη μνήμη των δολοφονηθέντων».

Στα στρατόπεδα αυτά οι ναζί πραγματοποιούσαν την «τελική λύση» του εβραϊκού λαού. Έχουν εκτιμηθεί σε 3-4 εκατ., κυρίως Εβραίοι και Πολωνοί τα θύματα αυτής της μεγάλης εγκληματικής επιχείρησης. Τα παραπάνω στρατόπεδα διαλύθηκαν στις 27 Ιανουαρίου 1945 από το σοβιετικό στρατό, πλην όμως πολλοί κρατούμενοι είχαν ήδη σταλεί από τα SS στο Μπούχενβαλτ και στο Ντόρα από τις 17 Ιανουαρίου 1945.

Στη διαδρομή για την πόλη της Κρακοβίας, όλοι μας είμαστε σκεπτικοί. Με τη βοήθεια του καλού φίλου Σπύρου Χαραλαμπόπουλου (είχε κάνει ολόκληρη και ενδιαφέρουσα εργασία για την «τελική λύση» των ναζί), έγινε μία ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων για τα όσα είδαμε.

Κατά τις 20.30 φθάσαμε στην Κρακοβία και εγκατασταθήκαμε στο ξενοδοχείο «ROYAL KRAKOW» (τριών αστέρων), σχετικά καλλίτερο από αυτό της Βαρσοβίας, σ’ό,τι αφορά τα δωμάτια. Αμέσως μετά την εγκατάστασή μας στο ξενοδοχείο, κάναμε μία αναγνωριστική επίσκεψη στην πλατεία της κεντρικής αγοράς στην παλιά πόλη.

Η Δευτέρα, 13 Ιουλίου 2015, ξεκίνησε με την ξενάγησή μας στα αξιοθέατα της Κρακοβίας, πάντα με την ξεναγό μας κ. Μαλβίνα. Πρώτο αξιοθέατο ο Λόφος – Κάστρο του Wawel, χτίστηκε με εντολή του Casimir III του Μεγάλου και αποτελείται από διάφορα ωραία κτίρια. Η θέα καταπληκτική, τόσο προς την πλευρά της παλιάς πόλης, όσο και προς την πλευρά του ποταμού Βιστούλα. Στη συνέχεια φωτογραφηθήκαμε μπροστά στο άγαλμα του Δράκοντα (σύμβολο της Κρακοβίας).

Ακολούθησε η επίσκεψή μας στην εβραϊκή συνοικία της Κρακοβίας. Πρόκειται για μία από τις ομορφότερες περιοχές της Κρακοβίας (ωραία και ενδιαφέροντα κτίρια, περιοχή ήσυχη). Υπάρχουν τρεις συναγωγές, εξαιρετική η εβραϊκή πλατεία. Τέλος, επισκεφθήκαμε και την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης, όπου γινόταν πρόβα για κάποια συναυλία και μας έκανε εντύπωση η θαυμάσια ακουστική του χώρου. Ο πληθυσμός της εν λόγω συνοικίας, πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έφθανε τους 50.000 Εβραίους, τώρα, κατά την ξεναγό μας, ζουν γύρω στους 3.000 Εβραίοι.

Στη συνέχεια, ξεναγηθήκαμε στην πλατεία της κεντρικής αγοράς, κόσμος πολύς, κίνηση μεγάλη, πολύ πιο ζωντανή η Κρακοβία από τη Βαρσοβία και περισσότερο τουριστική. Η πλατεία της κεντρικής αγοράς είναι καταπληκτική, χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και καταλαμβάνει έκταση 40.000 τ.μ., θεωρείται η μεγαλύτερη μεσαιωνική πλατεία της Ευρώπης. Εντός της πλατείας και περιμετρικά της υπάρχουν μερικά από τα σημαντικότερα κτίρια της πόλης, όπως η βασιλική της Αγίας Μαρίας (τούβλινη γοτθική εκκλησία με μεγάλη ιστορία για τους Πολωνούς και θαυμάσιο και το εσωτερικό της), το Μέγαρο των υφασμάτων (κτίριο του 13ου αιώνα, που εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ως κέντρο εμπορίου), το μνημείο του Adam Mickiewicz (εθνικός ποιητής της Πολωνίας), η εκκλησία Adalber (με μικρό μουσείο στον υπόγειο χώρο), ο πύργος του Δημαρχείου (την είσοδό του κοσμούν δύο πέτρινα λιοντάρια). Η ξενάγησή μας ολοκληρώθηκε στην πλατεία της κεντρικής αγοράς, γύρω στις 14.00 ώρα, και το απόγευμά μας ήταν ελεύθερο. Επέλεξα να επισκεφθώ και με άλλους φίλους την υπόγεια μεσαιωνική πόλη, η οποία βρίσκεται στον υπόγειο χώρο του Μεγάρου των υφασμάτων. Μας εντυπωσίασε ο τρόπος χρήσης των πολυμέσων, ούτως ώστε η όλη παρουσίαση να είναι άκρως διδακτική. Επισκεφθήκαμε, επίσης, τη Βασιλική της Αγίας Μαρίας, η οποία έχει ένα θαυμάσιο εσωτερικό και πολύ σημαντικό διάκοσμο.

Την Τρίτη, 14 Ιουλίου 2015, επισκεφθήκαμε το παλιό αλατωρυχείο – μουσείο στο Wieliczka (15 χμ από την Κρακοβία). Το εν λόγω ορυχείο λειτουργούσε από τον 13ο αιώνα μέχρι και το τέλος του 2007 και ήταν το δεύτερο παλαιότερο ορυχείο αλατιού στον κόσμο. Το βάθος του φθάνει τα 327 μέτρα και το μήκος των στοών του πάνω από 300 χιλιόμετρα. Το επισκέπτονται, περίπου, 1.200.000 άτομα ετησίως και για τους τουρίστες υπάρχει ένα τουριστικό μονοπάτι 3,5 χιλιομέτρων, στη διαδρομή του οποίου συναντάς πλήθος ιστορικών αγαλμάτων, πολλά από τα οποία σχεδιάστηκαν από τους εργάτες και όλα είναι φτιαγμένα από φυσικά πετρώματα αλατιού. Στο τέλος της διαδρομής υπάρχει μεγάλος καθεδρικός ναός και αίθουσα εκδηλώσεων (γάμοι, κλπ). Επίσης, υπάρχουν και όλα τα σύνεργα και οι τρόποι εξόρυξης του αλατιού. Φθάσαμε σε βάθος 135 μέτρων, η άνοδος έγινε με ανελκυστήρα των 9 ατόμων. Εντύπωση μού έκανε το γεγονός, ότι για τις εργασίες της εξόρυξης χρησιμοποιούσαν στις στοές και άλογα, τα οποία, αφού τα κατέβαζαν στις στοές, δεν ξανάβλεπαν το φως της ημέρας. Δυστυχώς, κάθε στιγμή επιβεβαιώνεται το ρητό «ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος».

Το ελεύθερο απόγευμα το χρησιμοποιήσαμε για να επισκεφθούμε την εθνική πινακοθήκη (βρίσκεται στο Μέγαρο των Υφασμάτων στην πλατεία της κεντρικής αγοράς). Αποτελείται από 4 αίθουσες και εκτός από πίνακες, περιλαμβάνει και μερικά εξαιρετικά γλυπτά. Τέλος, επισκεφθήκαμε το Πανεπιστήμιο της Κρακοβίας και τελειώσαμε την ημέρα μας με μία βόλτα στις όχθες του Βιστούλα.

Το πρωϊ της Τετάρτης, 15 Ιουλίου 2015, αφήσαμε την ωραία Κρακοβία και ξεκινήσαμε το ταξίδι της επιστροφής. Σε κάθε περίπτωση, η Κρακοβία, μία πόλη 750.000 κατοίκων, είναι μία όμορφη και ζωντανή πόλη, με πολύ πράσινο. Είναι πολύ ωραιότερη από τη Βαρσοβία.

Στη διαδρομή της επιστροφής μας για το αεροδρόμιο της Βαρσοβίας, επισκεφθήκαμε το γεωλογικό πάρκο (δημιουργήθηκε με κονδύλια της ΕΕ/ΕΣΠΑ). Πολύ προσεγμένο, ενδιαφέρον, ενημερωτικό και διδακτικό (υπήρχαν μικρά παιδιά σε ειδική αίθουσα διδασκαλίας – μάθησης) και βρίσκεται σε πολύ ωραία θέση.

Ακολουθώντας την αντίστροφη πορεία αναχωρήσαμε από το αεροδρόμιο της Βαρσοβίας στις 20.30 και μέσω του αεροδρομίου του Βελιγραδίου, φθάσαμε στο «Ελεύθερος Βενιζέλος» το πρωϊ της Κυριακής (16 Ιουλίου 2015).

Μία ακόμη εκδρομή της ΟΙΚΟΠΑΡΕΑΣ υπήρξε επιτυχής, επιτυχία, που οφείλεται σε όλη την ΟΙΚΟΠΑΡΕΑ και βεβαίως και στους υπεύθυνους της εκδρομής, στους καλούς φίλους Οδυσσέα Ξεριζωτή και Μάκη Χαλκιόπουλο. Η επιτυχία της εκδρομής μας θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη, αν αυτή δεν συνέπιπτε με τα όσα σοβαρά γεγονότα συνέβαιναν στην πατρίδα μας κατά το χρόνο, που εμείς βρισκόμαστε στην Πολωνία.

Εύχομαι σε όλους καλό υπόλοιπο καλοκαίρι και έρρωσθε.

                                                                            Αθήνα, 20 Ιουλίου 2015

                                                                                Στράτος Δ. Κλούρας