ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΙΠΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Ενημερωτική συνάντηση με αντικείμενο χρηματοδοτούμενο από το ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ πρόγραμμα «Πολίτες στην υπηρεσία των Κενταύρ(ι)ων: Καινοτομία, διαχείριση, προστασία» που υλοποιεί η ΟΙΚΙΠΑ σε συνεργασία με το Τμήμα Βιολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025 στα γραφεία της ΟΙΚΙΠΑ (Τσαμαδού 21).
Πήραν μέρος τα μέλη της ομάδας έργου της ΟΙΚΙΠΑ καθώς και η μεταδιδακτορική ερευνήτρια του τμήματος Βιολογίας κ. Ελένη Λιβέρη η οποία ενημέρωσε τους συμμετέχοντες για τα στάδια καταγραφής, παρακολούθησης και προστασίας των σπάνιων και ενδημικών ειδών του πολυποίκιλου γένους Centaurea (κενταύριες) στην περιοχή της Δ. Ελλάδας.
Η κ. Λιβέρη παρουσίασε τα 5 είδη Κενταύριας κοινοτικού ή/και εθνικού ενδιαφέροντος που εξαπλώνονται στην Δυτική Ελλάδα και θα αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης και προστασίας με τη συνέργεια πολιτών και επιστημόνων.
Οι κενταύριες που θα μελετηθούν είναι:
Centaurea aetolica, ενδημικό της Ελλάδας, χαρακτηρίζεται ως «κρισίμως κινδυνεύον» είδος με παλαιότερη εξάπλωση στο όρος Παλιοβούνα, στην Τριχωνίδα και στη λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού ενώ τα τελευταία έτη περιορίζεται μόνο πλησίον του Μεσολογγίου.
Centaurea alba subsp.subciliaris, βαλκανικό υποείδος που χαρακτηρίζεται ως «τρωτό» για την Ελλάδα και φύεται στο όρος Μπούμιστος της Αιτ/νίας και στα Ακαρνανικά όρη.
Centaurea heldreichii(κενταύρια του Χελδράιχ),ενδημικό της Ελλάδας, χαρακτηρίζεται ως «κρισίμως κινδυνεύον» είδος και φύεται στο όρος Βαράσοβα.
Centaurea niederi, ενδημικό της Ελλάδας, χαρακτηρίζεται ως «τρωτό» είδος και φύεται στο φαράγγι της Κλεισούρας και στα Μαύρα Βουνά Αχαΐας.
- pumilio,μεσογειακό είδος, χαρακτηρίζεται ως «τρωτό» για την Ελλάδα και εξαπλώνεται στη Δυτική Πελοπόννησο, την Κεφαλονιά και την Κρήτη.
Τα άτομα του γένουςCentaurea πήραν το όνομά τους από τον κένταυρο Χείρωνα της μυθολογίας και είναι το πολυπληθέστερο γένος της ελληνικής χλωρίδας σε αριθμό ειδών (περίπου116 είδη) από τα οποία περίπου το 50% είναι ενδημικά της Ελλάδας. Περιλαμβάνουν είδη με θεραπευτικές ιδιότητες, εδώδιμα, καλλωπιστικά αλλά και ζιζάνια.
Όπως ανέφερε η κ. Λιβέρη στα πλαίσια του προγράμματος πέραν της βιβλιογραφικής ανασκόπησης και των ενημερωτικών αναρτήσεων σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης,θα γίνουν μελέτες πεδίου, όπου θα καταγραφούν γεωχωρικές και οικολογικές πληροφορίες για τις περιοχές εξάπλωσης των παραπάνω ειδών, καθώς και εκτίμηση του μεγέθους και της κατάστασης των πληθυσμών, καταγραφή πιέσεων και απειλών και φωτογράφιση.
Παράλληλα όπου απαιτείται θα γίνει τοποθέτηση πινακίδων για τη σήμανση των ειδών ή/και τοποθέτηση κατάλληλης κατασκευής για την περίφραξη του πληθυσμού. Πέραν των δράσεων διατήρησης στο πεδίο(insitu),θα γίνει συλλογή σπερμάτων και καλλιέργεια των σπάνιων ειδών στο Βοτανικό κήπο του πανεπιστημίου Πατρών(exsitu), προκειμένου να δημιουργηθεί γενετικό απόθεμα για πιθανή επανεισαγωγή.
Τέλος, θα πραγματοποιηθούν ενημερωτικές επισκέψεις σε δομές της εκπαίδευσης και σε τοπικούς φορείς, ενώ θα γίνει και ανάπτυξη εύχρηστης εφαρμογής για κινητά τηλέφωνα (application) προκειμένου οι πολίτες να μπορούν να αναγνωρίζουν τα συγκεκριμένα είδη και να παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση των πληθυσμών τους (Citizen Science).
Βασικός στόχος όλων των δράσεων είναι η ανάσχεση της απώλειας φυτοποικιλότητας στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Ελλάδας.
